Normalde federal bütçenin geçen Aralık ayında onaylanması gerekiyordu. Çünkü Almanya’da onlarca yıllık siyasi gelenek bunu gerektiriyor. Ancak bu sefer gerçekleşmedi ve 2024 yılının ilk ayı bittiği için yeni bütçe hâlâ kabul edilmedi. Çünkü Sosyal Demokratlar (SPD), Yeşiller ve Özgür Demokratlar’ın (FDP) oluşturduğu koalisyon hükümeti olası tasarruf tedbirleri konusunda derin görüş ayrılıkları yaşadı.
Nihayetinde asgari müşterekler üzerinde uzlaşmaya varıldı ve bütçe kanunu gecikmeli de olsa Federal Meclis’e, Federal Meclis’e sunuldu. 30 Ocak’ta başlayan bütçe görüşmelerinde her bakanlığın bütçesi 4 gün boyunca yeniden mercek altına alınacak. Cuma günü oylamaya sunulacak bütçenin, son dakikada büyük bir engel çıkmadığı takdirde iktidar partilerinin oylarıyla kabul edilmesi bekleniyor.
Yeni bütçeyle hükümete 39 milyarı borçlanma yoluyla olmak üzere 477 milyar avro harcama yetkisi verilecek. Bu rakam, Anayasa’da borçlanmayı ülkenin ekonomik performansına bağlayan borç freninin izin verdiği azami miktardır.
2,4 trilyon euronun üzerinde borç
Borç freninin uygulamaya konmasından önce, devlet gelirlerinin yetersiz olduğu durumlarda hükümetlerin büyük borçlar alması yaygın bir durumdu. Sonuç olarak, onlarca yılda, şu anda yaklaşık 2 trilyon 450 milyar avroyu aşan devasa bir borç dağı birikti. Coronavirüs salgını sırasında ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden sonra bu borçlara birkaç yüz milyar euro eklendi. Olağanüstü koşullar nedeniyle borç freni uzun süre askıya alındı.
Birikmiş borç faizlerinin derhal ödenmesi gerekmektedir. 2024 yılında bu rakam 36 milyar euro olacak. Bu nedenle Federal Maliye Bakanı ve FDP lideri Christian Lindner, Federal Meclis’te yaptığı konuşmada, borç frenine yeniden uymanın “sağduyu meselesi” olduğunu söyledi. Koalisyon ortakları SPD ve Yeşiller ülkeyi modernleştirmek için daha fazla kredi almak istiyor. Her iki tarafa göre borç freni aynı zamanda “ülkenin geleceğini de frenliyor”.
Almanya’nın borçları artıyor. Fotoğraf: Dirk Sattler/IMAGO
Yüksek yatırım ihtiyacı
Almanya’daki altyapının büyük bir kısmı yıpranmış ve bozulmuştur. Yollar, köprüler ve demiryolu ağının yanı sıra okul, üniversite gibi eğitim kurumlarının binaları da harabe halinde. Dijitalleşme için de yatırıma ihtiyaç var. Almanya bu alanda uluslararası karşılaştırmalarda her geçen gün geriliyor.
İşçi azlığından dolayı devlet dairelerinde ve mahkemelerde yoğun bir iş yükü var ve evraklar giderek birikiyor. Ülke genelinde yüzbinlerce konut sıkıntısı var; Özellikle düşük gelirli insanlara yönelik sosyal konutların yapılması gerekiyor.
Doğalgaza, petrole ve kömüre şiddetli veda
En büyük finansman açığı, fosil yakıtların aşamalı olarak ortadan kaldırılmasına ve ekonominin iklime zarar vermeyecek şekilde yeniden yapılandırılmasına yönelik tedbirlerde görülüyor. Hükümet bunun için, koronavirüs salgını sırasında ihtiyaç duyulmayan kredilerle finanse edilen 60 milyar euro ayırdı. Ancak bu plan Federal Anayasa Mahkemesi tarafından durduruldu.
Milli savunma alanında da durum pek parlak değil. Yıllardır ihmal edilen Alman ordusu “Bundeswehr” silah ve askeri teçhizat açısından gereken seviyenin çok gerisindedir. Eksikliklerin giderilmesi ve modernizasyon çalışmaları için birkaç yılda 100 milyar avro kaynak ayrıldı. Ancak bu paranın yeterli olmayacağı zaten belli.
Çünkü Ukrayna’ya silah sevkiyatı artık “Bundeswehr özel fonu” adı verilen kaynaktan finanse edilecek. Ukrayna’nın daha fazla paraya ihtiyacı olursa Alman ordusunun mali durumu kötüleşebilir. SPD ve Yeşiller bu nedenle borç freninin yeniden askıya alınması çağrısında bulundu.
Genel seçimler 2025’te yapılacak
Halihazırda 2025 mali planlamasında en az 16 milyar avroluk bir açık var. Ayrıntılar, Mart ayında Federal Maliye Bakanı Christian Lindner’in gelecek yılın bütçe taslağının önemli noktalarını sunmasıyla netleşecek.
Eylül ayında genel seçimlerin yapılacağı 2025 yılı iktidardaki üç parti için de belirleyici bir yıl olacak. SPD, Yeşiller ve FDP anketlerde son derece kötü performans gösteriyor. Bütçe planlamasında koalisyon ortakları arasında beklenen anlaşmazlıkları tahmin etmek kolaydır: SPD sosyal alanda kesintileri önlemeye çalışacak, Yeşiller iklim koruma önlemleri için yeterli fon için baskı yapacak ve FDP tasarruf konusundaki ısrarını sürdürecek .
Alman ekonomisi durgunlukta
Maliye Bakanı Lindner, müzakere edilmesi gereken üç ana maliyet bloğu olduğunu söylüyor: işsizlerin aldığı vatandaşlık parası adı verilen sosyal yardım, uluslararası mali yardım ve ekonomiyi rahatlatmaya yardımcı olmayan sübvansiyonlar.
Dünya çapında ve Euro Bölgesi’nde ciddi ekonomik büyüme kaydedilirken, Alman ekonomisi küçüldü. Bu durumun vergi gelirlerini olumsuz etkileyeceği neredeyse kesindir. Bütçe planlamasının da temelini oluşturan bir sonraki vergi varsayımı önümüzdeki Mayıs ayında açıklanacak.
Almanya Maliye Bakanı Christian Lindner bütçe görüşmelerinde bütçeyi savundu Fotoğraf: Michael Kappeler/dpa/picture Alliance
Mültecilerden tasarruf etmek isteyen tek kişi AfD değil
Federal Meclis’teki ana muhalefet grubu Hıristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri de sosyal yardımlarda kesinti yapılmasını istiyor. CDU/CSU, hem yılda 44 milyar avroya mal olan vatandaşlık ödeneğini hem de mültecilerin masraflarını hedefliyor.
Birlik partilerinin meclis grubu başkan yardımcısı Mathias Middelberg, Federal Meclis’te yaptığı konuşmada, “İşsiz olarak kayıtlı ve isterlerse yarın çalışmaya başlayabilecek 1,7 milyon kişi halihazırda vatandaşlık parası alıyor” dedi. : “İltica da artık önemli bir maliyet unsuru. Mülteciler için “Tam olarak 27 milyar euro harcıyoruz.”
Kalkınma yardımı için daha az para
Yerinden edilmenin ve göçün temel nedenleriyle mücadele etmek aynı zamanda kalkınma ve insani konularda mali yardım anlamına da gelir. VENRO gibi sivil toplum kuruluşları bu iki alanın şimdiden 2024 bütçesinde en çok etkilenen alanlar arasında yer almasından şikayetçi. Federal Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı’nın bütçesi neredeyse yüzde 10 oranında, insani yardım tahsisi ise yüzde 20 oranında azaltılıyor. Bunların toplamı 1,4 milyar euroyu buluyor.
Çelişkili açıklamalar
Maliye Bakanı Lindner Federal Meclis’te yaptığı konuşmada daha fazla kesintiye karşı çıktı. “CDU/CSU ve genel olarak muhalefet, uluslararası taahhütlerimizde kesinti çağrısında bulunuyor. Ben buna sadece insani sorumluluklarım nedeniyle değil, aynı zamanda uluslararası işbirliği ve göçün kontrol edilmesi gibi krizlerin önlenmesi Almanya’nın çıkarına olduğu için karşı çıkıyorum. “
Ancak siyasi gözlemcilere göre 2025 bütçesinde bu alanlarda daha fazla kesinti yapılmasının planlandığının ortaya çıkması, hükümetin açıklamaları ve eylemleri arasında ciddi bir tezat oluşturuyor.
